5. Czasownik

5a. Znaczenie i właściwy dobór czasowników

5a.1.
Kolejno: zostawał, zdobył, masz, się ostał, masz, był, masz, stojącej, włada, niemiłujący, służy, się modli, ustrzeże się, weseli się, jest, zdobył, zrównał, zwalił, wzięło, został, ubici, ochrzczeni, siedzi, jest, zasiedli, grają, bije się, ustawiono, siedzi, władnący

5a.2.
porozumiewać się, mówić, telefonować;
robić, sprzątać, odkurzać; pracować, pisać, przepisywać;
robić, budować, murować

5a.3.
Kolejno: podróżować, przyjaźnić się, pomagać, oszczędzać, niepokoić się, grzeszyć, nienawidzić, awanturować się; form krótszych używamy w mowie codziennej, form dłuższych w tekstach oficjalnych

5a.4.
Kolumnami: ofiarować, skorzystać, ocenić, skrzywdzić, pragnąć, zakupić, skrytykować, zaświecić

5a.5.
Np.: wytyczyć szlak, wyświadczyć przysługę, wyrządzić szkodę, stoczyć walkę / bój, wzbudzić zaufanie, wzniecić pożar, wysnuć wniosek, wyciągnąć wniosek / nogi, udzielić pomocy / rady

5a.6.
Kolejno: nieprzyjaciół, hołubce, rekordy, pokłony, w dłonie, w dzwony, powietrze skrzydłami

5a.7.
wyłazić ze skóry = bardzo się starać; leżeć do góry brzuchem = wałkonić się, lenić; trzymać rękę na pulsie = panować nad czymś cały czas; mieć oczy otwarte = uważać, być uważnym; chwytać się za głowę = dziwić się, martwić się; wstać lewą nogą = być w złym humorze

5a.8.
poddawał się smutkowi; pogrążył się w smutku; spotkał się z uznaniem; zasługiwał na uznanie

5a.9.
Kolejno: pod strażą, pod pantoflem, w opałach, u steru, na językach, na bakier

5a.10.
mieć muchy w nosie = dąsać się;
oddać niedźwiedzią przysługę = niechcący zaszkodzić;
kupić kota w worku = kupić towar bez obejrzenia go;
drzeć z kimś koty = kłócić się;
płakać jak bóbr = płakać rzewnie, szlochać;
lać krokodyle łzy = płakać nieszczerze, obłudnie;
poruszać się jak słoń w składzie porcelany – poruszać się niezgrabnie;
rządzić się jak szara gęś = panoszyć się;
znać się na czymś jak kura na pieprzu = wcale się nie znać;
bazgrać jak kura pazurem = pisać niestarannie, niewyraźnie

5a.11.
człowiek mądry: dowodzi, informuje, mówi, opisuje, opowiada, przekonuje, udowadnia, uzasadnia, wnioskuje, wyjaśnia;
człowiek głupi: gada, marudzi, nudzi, przegaduje, przekrzykuje, ględzi, paple, bajdurzy, pytluje, plotkuje